Co to jest .htaccess – Definicja

Hypertext Access, czyli w skrócie .htaccess, to plik konfiguracyjny dla serwerów opartych na Apache – jednym z najpopularniejszych rozwiązań tego typu. Jego zawartość może obejmować m.in. ustawienia zabezpieczeń, przekierowań i dyrektywy dla algorytmów indeksujących wyszukiwarek. 

Gdzie znajduje się plik .htaccess?

Najczęstsza lokalizacja pliku .htaccess to katalog „public_html”, który zawiera publicznie dostępną zawartość strony. Czasami można spotkać się także z praktyką umieszczania osobnej konfiguracji w folderach dla poszczególnych podstron – w ten sposób można dokładniej kontrolować zachowanie serwera w różnych częściach witryny. Nazwa pliku rozpoczyna się od kropki, co wynika z konwencji stosowanej w systemach uniksowych (np. Linux czy macOS), gdzie pliki z kropką są traktowane jako „ukryte”. Nie oznacza to jednak, że .htaccess jest niedostępny do edytowania – należy jednak pamiętać, że w niektórych sytuacjach programy do przeglądania plików będą potrzebować specjalnych ustawień, by dotrzeć do pliku.

Plik .htaccess jest czytany od góry do dołu, co oznacza, że w pewnych przypadkach kolejność ustawień może mieć znaczenie. Należy także dokładnie zweryfikować ewentualne literówki i pomyłki – warto pamiętać, że nawet jeden niepoprawnie postawiony znak może spowodować spore problemy z konfiguracją serwera.

Jakie instrukcje można umieścić w pliku .htaccess?

Serwery oparte na Apache obsługują ogromną liczbę różnorodnych dyrektyw, które wpływają na zachowanie strony. Z perspektywy SEO najważniejsze będą instrukcje związane z indeksowaniem, a także z przekierowaniami i linkowaniem. Oto kilka zastosowań pliku .htaccess:

1. Kontrola działania robotów indeksujących – obecnie standardową metodą jest przygotowanie pliku robots.txt, jednak można to zrobić także za pośrednictwem konfiguracji .htaccess. W tym celu należy zastosować dyrektywę „Header add X-robots-tag” wewnątrz sekcji „FilesMatch”, która pozwala na dopasowanie instrukcji do konkretnych typów plików. Dostępne tagi to m.in. „noindex” (wyłącza indeksowanie) czy „noarchive” (wyłącza archiwizację).
2. Obsługa przekierowań – zamiast aktualizacji wszystkich linków na stronie można po prostu skorzystać z dyrektyw w pliku .htaccess. Instrukcje tego typu rozpoczynają się od słowa „Redirect”, a następnie wskazują ścieżki na serwerze (np. „/stara-wersja”), które mają być zamienione na inne adresy URL (np. „/nowa-wersja”).
3. Tworzenie przyjaznych stron z błędami – dzięki temu korzystanie ze strony będzie bardziej przejrzyste nawet w razie wystąpienia błędów. Plik .htaccess pozwala na definiowanie ścieżek do dokumentów wyświetlanych przy błędach poprzez dyrektywę „ErrorDocument”.

Do tego możliwości .htaccess obejmują m.in. przygotowywanie „przyjaznych” linków (tj. odnośników z realnymi słowami zamiast losowych znaków) czy zmianę ustawień linkowania bezpośredniego. Lista dostępnych dyrektyw ma obecnie niecałe 200 pozycji – warto się z nimi zapoznać przed zmianą konfiguracją serwera. Aby edytować plik .htaccess, wystarczy skorzystać z dowolnego edytora tekstu – może to być nawet standardowy Notatnik.

W celu przetestowania poprawności działania dyrektyw stosowanych w swoim pliku .htaccess można skorzystać z ogólnodostępnych testerów, np.: htaccess.madewithlove.com