Czyja to domena? Jak sprawdzić, do kogo należy domena?

Sprawdzenie danych właściciela domeny to dobry sposób, by dowiedzieć się więcej o firmie zarządzającej daną stroną, uzyskać informacje kontaktowe lub zweryfikować aktywność i dostępność domeny. Jest to również jedna z czynności, która pozwala na ocenę poprawnego działania własnej witryny. Jak to zrobić, gdzie szukać informacji i co jeszcze warto wiedzieć na ten temat?

Co to jest domena?

Domena to kluczowy element adresu strony internetowej, czyli ciągu znaków pozwalającego na łatwe zidentyfikowania serwera danej witryny w sieci. Składa się ona z dwóch części – głównej, określanej jako nazwa domeny (np. „google” w „www.google.pl”), i rozszerzenia, czyli końcówki wskazującej kraj rejestracji lub przeznaczenie witryny. Przed nazwą domeny mogą pojawić się ponadto subdomeny, z których najszerzej używaną jest po prostu „www”. Możemy spotkać się także m.in. z subdomenami na konkretne wersje językowe portalu (taką strategię stosuje np. Wikipedia) czy poszczególne oddziały danej organizacji (np. na stronach rządowych).

Dzięki domenie internauci mogą bez problemów zapamiętać, jak wejść na wybraną stronę internetową. Po wpisaniu adresu przeglądarka wysyła żądanie do serwera DNS, który utrzymuje spis poszczególnych domen wraz z adresami IP ich hostów. Zapamiętywanie i wpisywanie konkretnych adresów IP byłoby dość uciążliwe – z tego względu już na początku rozwoju internetu opracowano system domen, który działa w niemal niezmienionej formie aż do dziś.

Jak sprawdzić, kto jest właścicielem domeny?

Jednym z elementów systemu DNS, który odpowiada za utrzymywanie danych dotyczących witryn, jest protokół WHOIS (dosł. „kto jest”). Jest to dość proste narzędzie, którego funkcjonalność polega na wysyłaniu zapytań do baz danych serwerów DNS. W odpowiedzi użytkownik otrzymuje szczegółowe informacje na temat zarejestrowanej strony – to m.in. data utworzenia, data ostatnich modyfikacji wpisu, nazwy serwerów, dane abonenta i dane rejestratora.

Początkowo protokół WHOIS był wykorzystywany w formie komendy z terminala lub wiersza poleceń, jednak aktualnie znacznie wygodniejszym sposobem jest odwiedzenie jednego z wielu portali oferujących takie narzędzie. To rozwiązanie, z którego można korzystać całkowicie za darmo – wystarczy znaleźć właściwą stronę, taką jak witryna rejestratora domen. W Polsce głównym podmiotem odpowiedzialnym za utrzymywanie danych o domenach jest Narodowo-Akademicka Sieć Komputerowa, czyli NASK, która oferuje dostęp do wyszukiwarki WHOIS za pośrednictwem strony Krajowego Rejestru Domen.

Sprawdzanie danych witryny zarejestrowanej w Polsce i w innych krajach

Wiemy już, że w celu sprawdzenia informacji o polskich witrynach wystarczy odwiedzić stronę NASK. Co jednak zrobić, gdy potrzebujemy danych na temat stron z zagranicy? Uzyskanie informacji jest równie proste – jedyną różnicą jest korzystanie z innego portalu udostępniającego tego typu informacje. Najbardziej rozbudowaną, globalną bazą danych jest who.is, gdzie możemy znaleźć również dane o polskich witrynach. W przypadku domen z końcówką .eu można z kolei korzystać ze strony EURid, czyli rejestratora witryn z tym rozszerzeniem – organizacji pełniącej podobną funkcję, jak NASK w Polsce.

Jakie informacje zawiera wpis WHOIS?

Czego dokładnie można dowiedzieć się przez użycie protokołu WHOIS? To dość szczegółowe dane, które obejmują m.in. informacje o właścicielu czy dokładne adresy IP serwerów. Standardowy wpis WHOIS składa się z następujących części:

• stan domeny – określa, czy jest aktywna, wyrejestrowana, czy wygasająca;
• data utworzenia, ostatniej modyfikacji i końca okresu rozliczeniowego;
• nazwy serwerów DNS wraz z adresami;
• dane abonenta – w Polsce jest to najczęściej nazwa firmy wraz z adresem, jeśli właścicielem witryny jest osoba prywatna, jej dane będą ukryte;
• dane rejestratora – informacje o firmie, która jest rejestratorem domeny. W Polsce są to jedynie podmioty, które podpisały umowę partnerską z NASK.

Dlaczego warto znać dane właściciela domeny?

Sprawdzenie informacji o właścicielu domeny to czynność, która może przydać się w wielu sytuacjach. W ten sposób można np. uchronić się przed oszustwem – jeśli otrzymaliśmy podejrzaną wiadomość z odnośnikiem do konkretnej witryny, warto zweryfikować dane rejestracyjne strony, by uniknąć przesłania istotnych danych w niepowołane ręce. Jest to również metoda na zidentyfikowanie podmiotów, które mogły dopuścić się różnego rodzaju przestępstw w sieci, takich jak plagiatowanie i bezprawne wykorzystanie materiałów.

Nie można jednak pominąć także bardziej pozytywnych scenariuszy – jeśli dla przykładu znaleźliśmy witrynę z ciekawą ofertą, na której nie możemy znaleźć danych kontaktowych, można zasięgnąć informacji z rejestru WHOIS. Ponadto warto podkreślić, że wpis zawiera również szereg innych, przydatnych danych, takich jak data wygaśnięcia domeny. Jeśli dany adres idealnie pasuje do konkretnej działalności, a aktualny właściciel nie przedłuży umowy, domena wraca do dostępnej puli, co pozwala zarejestrować stronę dopasowaną do własnej firmy.

Kiedy nie można sprawdzić właściciela strony?

Na koniec warto wspomnieć, że w pewnych sytuacjach dane o właścicielu domeny nie będą dostępne. Mowa przede wszystkim o witrynach zarejestrowanych na osoby prywatne – w myśl regulacji chroniących dane osobowe informacje tego typu są zastrzeżone. Należy jednak podkreślić, że to ograniczenie funkcjonuje głównie w Unii Europejskiej, przez co wpisy WHOIS dla globalnych witryn mogą zawierać również dane osób prywatnych.